کد مطلب:35217 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:21

گنجینه پرسمان » اعتقادات

ضرورت وجود «اعجاز» چيست؟

اعجاز كاري است كه ديگران از انجام دادن آن عاجز باشند، و لزوم معجزه كه از احكام مشترك بين انبياست براي آن است كه پيامبران با معجزه، مخالفان را عاجز كننند تا توان انكار وحي را نداشته باشند و ضرورت آن در كنار برهان عقلي بر لزوم نبوّت و رسالت نيز از آن جهت است كه برهان عقلي اولاً براي صحّت دعوت انبياست نه براي صدق دعوي آنان و ثانياً فقط براي فرزانگان سودمند است و حجّت بالغه عمومي نيست، زيرا توده مردم توان درك براهين عقلي را ندارند.

چون برهان عقلي به حس نزديك نيست، به حال اكثز انسانها كه گرفتار حسّند، نافع نميباشند. امّا معجزه، چون آيه بيّنه است براي همگان مفيد است و قابل انكار نيست. ممكن است كسي برهان عقلي را بر اثز جهل خود انكار كند، امّا معجزه را جز به تجاهل نميشود انكار كرد.

خداوند درباره قوم ثمود ميفرمايد: ما به آنها آيهاي روشن داديم و آنها به آن معجزه ستم روا داشتند: «وَاتَيْنا ثَمود النّاقة مَبصِرَةً فَظَلموا بِها» اسرا/59. معجزه گرچه از جهت فرق با علوم غريبه و نيز از نظر تلازم ضروري آن با صدق دعوي نبوّت احتياج به تأمل عميق عقلي دارد، ليكن از آن جهت كه محسوس است نيازي به تحليل عقلي ندارد، تا بر اثر دور بودن از حس، قابل ترديد باشد و معجزات نوعاً چنين است.

خداوند رسالت پيامبران را با معجزه روشن ميكند تا منكران رسالت پس از اتمام حجّت به هلاكت برسند: «لِيُهلِك مَنَ هَلَك عَن بيَّنةَ وَ يَحيي مَن حَيَّ عَن بيَّنة» انفال/42. وقتي مسئله در حد اعجاز روشن شد، كسي كه در برابر انبيا بايستد، خداوند بعد از اتمام حجّت به حيات او در نهايت خواري خاتمه ميدهد.

---

: آية الله جوادي آملي
تفسير موضوعي قرآن ج 6 (سيرة پيامبران(ع) در قرآن)